Algemene reisinformatie Spanje
Ligging
Spanje neemt het grootste deel van het Iberisch Schiereiland in, gelegen in het zuidwesten van Europa. Met een oppervlakte van 505.955 vierkante kilometer, komt het land in grootte op de derde plaats binnen het geheel van het Europese werelddeel, na Rusland en Frankrijk. Van genoemde oppervlakte behoort het grootste gedeelte (493.484 km2) tot het schiereiland en hieraan dienen toegevoegd te worden de eilandengroepen van de Balearen in het oosten (4.992 km2) en de Canarische Eilanden (7.447 km2) die zich op meer dan duizend kilometer afstand van het zuidelijkste punt van het schiereiland bevinden, tegenover de kust van Afrika. Ook Ceuta en Melilla, twee steden in het noorden, horen bij Spanje.
Binnen het Europese continent is het Iberisch Schiereiland het dichtste bij Afrika gelegen, hiervan slechts 14 kilometer gescheiden, en via de Atlantische Oceaan is het land op Amerika gericht, waaraan een bijzondere strategische waarde toegekend wordt. Dit verklaart waarom Spanje een fundamenteel ontmoetingspunt geweest is in de geschiedenis van verschillende culturen en beschavingen. Het land maakt dus deel uit van het peninsulaire zuiden van Europa en in het bijzonder van het Middellandse-Zeegebied.
Andalusië
De rijke verscheidenheid van Spanje en de grote contrasten in geografie, klimaat en landschap worden in elk van deze streken tot uitdrukking gebracht, die zich soms verenigen teneinde hun gemeenschappelijke kenmerken naar voren te laten komen met het oog op het toerisme. Zo ontstond bijvoorbeeld Het Groene Spanje uit een gezamenlijke inspanning van Galicië, Asturië, Cantabië en het Baskenland om hun gemeenschappelijke aspecten als hun landschap, klimaat, gastronomie en toeristische attracties, strand en bergen, sport, plattelandstoerisme onder de aandacht te brengen.
De streken die het meest ontwikkeld zijn met betrekking tot het zon- en strandtoerisme zijn de Valenciaanse Gemeenschap, Andalusië en Catalonië, die over hoogwaardige en een verscheidenheid aan infrastructuren beschikken.
Talen
Er wordt in het gehele land Spaans gesproken, hetgeen ook de taal is die gebruikt wordt door de Overheid. Het Catalaans in Catalonië, het Galicisch in Galicië, het Baskisch in het Baskenland en het Valenciaans in de Valenciaanse Gemeenschap zijn talen die gewoonlijk gesproken worden in genoemde streken.
Natuur
Spanje is een land vol tegenstellingen met diepgaande verschillen in natuur, klimaat, cultuur en levenswijzen. Deze meervoudigheid komt ook tot uitdrukking in het landschap dat voor de ogen van de reiziger soms onverwacht snel volledig verandert.
Het groene Spanje
In het noorden, haast een verlenging van het Franse platteland, bevindt zich het landschap van het Baskenland, met altijd groene weidegronden, met boerderijen die zich aftekenen tegen de heuvels, stranden en vissershavens waar de sfeer van weleer nog behouden is. De kust van Cantabrië heeft een soortgelijk karakter, dat soms een overweldigend en majestueus contrast vertoont in de Picos de Europa, een bergketen die zich over Cantabrië en Asturië uitstrekt, terwijl aan de kust elegante steden en harmonieuze stranden te vinden zijn in plaatsen met een prachtige natuur.
Galicië, in het noordwesten, bezit al de essentie van een steil kustlandschap, heuvels verfraaid met volksbouwkunst (“hórreos”) en riviermondingen waar de zee het binnenland instroomt tot de steden aan toe.
Zee en bergen in een perfecte verbroedering, een zeer rijke en uiteenlopende volksarchitectuur, kuststeden en een vochtig klimaat dat het hele gebied groen houdt, zijn enkele van de belangrijkste bijzonderheden van deze streek.
Het binnenland van het schiereiland
Een hoogvlakte, de Meseta Central, neemt het gehele centrale gedeelte van het Iberische Schiereiland in en hier is één van de meest expressieve en gevarieerde landschappen van Spanje te vinden. In het midden scheidt een bergenreeks twee fysiek en historisch goed afgebakende gebieden. Door Castilië heen, tegenwoordig ingedeeld in de streken Castilla Y León, Castilla-La Mancha en La Rioja, biedt deze uitgestrekte hoogvlakte een landschap met open horizonten boven graanvelden, rivierdalen en piepkleine dorpjes die tezamen met de van geschiedenis doortrokken steden een belangrijk erfgoed aan monumenten en kunstvoorwerpen herbergen.
De Middellandse-Zeekust
Van de Pyreneeën tot aan Andalusië is het Spaanse Middellandse-Zeegebied een afwisseling van zandvlaktes (Albufera van Valencia, Mar Menor in Murcia) en steile kusten (Costa Brava) met een landschap waar afwisselend klippen met inhammen ernaast en kleine vissersdorpen te vinden zijn.
Boerderijen en wijnranken domineren het landschap meer landinwaarts dat naar het zuiden toe steeds kleurrijker wordt met velden vol amandelbomen, sinaasappel- en citroenbomen, terwijl de kust steeds lieflijker wordt met blanke zandstanden.
Als de kust Andalusië bereikt, door olijfboomgaarden en moerasgebieden heen, wordt het landschap steeds lichter en zijn er talrijke oogverblindende witte dorpjes en stranden te vinden. De bergen (Alpujarras, Sierra Nevada) vormen hier een indrukwekkend contrast, tezamen met de woestijnachtige duinen van Almeriá, daarbij extreem mooie en gevarieerde landschappen vormend.
Ceuta en Melilla op het Afrikaanse continent zijn twee gezellige en plezierige steden. Meer in het zuiden bieden de Canarische Eilanden, met een spectaculaire vulkanische natuur, toeristisch sterk ontwikkeld, een inheems zeer expressief landschap.
Over heel Spanje is de volksarchitectuur in velerlei bijzondere verschijningsvormen te vinden in de caserío, masía, casona, cortijo, pazo, barraca en in evenzoveel andere geheel eigen vormen, welke als een bepalend en onderscheidend element van ons landschap beschouwd kan worden.
Zon en Strand
De Spaanse kust, met een lengte van meer dan 4.000 kilometer, vertoont een uniek geheel, aan de rand van de Middellandse Zee (in het oosten en het zuiden, de Cantabrische Zee (in het noorden) en de Atlantische Oceaan (in het westen en het zuiden). Met meer dan driehonderd dagen zon per jaar en een zacht klimaat tussen de 18 en 30 graden Celsius worden de zonovergoten stranden elk jaar bezocht door miljoenen toeristen uit alle landen van de wereld.
Langs de Middellandse Zee, “onze zee”, wordt aan de Costa Brava een landschap met een eigen persoonlijkheid van steile kusten bezaaid met prachtige kleine inhammen afgewisseld met brede stranden.
Naar het zuiden toe, langs een kust die betekenisvolle bijnamen heeft verkregen zoals Gouden kust, Oranjebloesemkust, Kust van Valencia, Witte kust of Warme kust, loopt een kalme zee tot aan stranden van goudkleurige zand met in de nabijheid belangrijke steden en toeristische oorden.
In Andalusië vormen de Costa Tropical en de Costa del Sol ook twee van de meest geliefde bestemmingen van het zon en strandtoerisme. De kust van Granada en Marbella als de hoofdstad van de kust van Malaga trekken ook een spectaculaire hoeveelheid bezoekers aan, hiertoe aangetrokken vanwege de stranden, de uitgaansgelegenheden, de winkels en de aanwezigheid van beroemdheden uit de hele wereld.
De Straat van Gibraltar voor de Afrikaanse kust, vormt een verbinding tussen de Middellandse Zee en de Atlantische Oceaan, waar de Andalusische kust bij Cádiz en Huelva een geheel eigen karakter heeft en tot aan Ayamonte, aan de grens met Portugal, de Costa de la Luz vormt. Dezelfde Atlantische Oceaan loopt in het Noordwesten tot aan de rand van Galicië, daarbij een spectaculair landschap van steile kusten vormend, met kleine strandjes en inhammen waar de zee het land binnen stroomt en daar een geweldig mooi landschap teweegbrengt. De hele Galicische kust, met een wat vochtiger en minder warm klimaat, is een zeer populaire vakantiebestemming in de zomermaanden.
Gastronomie
Een van de meest aantrekkelijke aspecten van Spanje is ongetwijfeld de keuken, één van de beste ter wereld vanwege de kwaliteit en variatie van gebruikte producten. Eigenlijk kan men niet spreken van de Spaanse keuken, maar moet gesproken worden van een veelzijdige streekgastronomie, beïnvloed door het klimaat en de inheemse levenswijzen van elke streek apart. De Spaanse kookkunst onderscheidt zich doordat bij de bereiding van het voedsel traditioneel olijfolie gebruikt wordt als plantaardig vet en reuzel als dierlijk vet, evenals door de grote variatie aan fruit en groenten die de Arabische cultuur aanbracht en andere elementen zoals de aardappel en de tomaat die uit Amerika kwamen.
Anderzijds is de grote ontwikkeling van de Spaanse keuken in de laatste decennia ook te danken aan de opkomst van belangrijke chefs die de traditionele gerechten en recepten opnieuw hebben weten te interpreteren in overeenstemming met de moderne tijd, daarmee aan de Spaanse gastronomie een nieuwe dimensie in presentatie en smaak gevend.
Eten in Spanje
Eten is in Spanje één van de plezierigste dagelijkse rituelen. De rijkgevarieerde gastronomie, tezamen met het plezier van de Spanjaard in de cultuur van bord en tafelkleed, maken dat zowel in de grote steden als in de kleine landelijke dorpjes zeer gemakkelijk eetgelegenheden te vinden zijn. Van de traditionele huiselijke menu’s tot befaamde restaurants met vijf vorken (de hoogste klasse die van één tot vijf loopt), eenieder kan de beste prijs/kwaliteitverhouding vinden die overeenkomt met zijn eigen smaak en voorkeur.
De etenstijden van alle maaltijden vallen ongeveer anderhalf uur later dan de gemiddelde Europese etenstijden, hoewel de lange openingstijden van de eetgelegenheden alle klanten in staat stellen hun eigen gewoonten aan te houden. Het menu met de prijzen hangt meestal bij de ingang van de restaurants, welke ook een dagmenu bieden tegen een gewoonlijk lagere prijs. De bediening is inbegrepen in de prijs van de gerechten, hoewel het gebruikelijk doch niet verplicht is tussen vijf en tien procent van het totaalbedrag als fooi of beloning voor de bediening te geven. De meeste restaurants sluiten één dag in de week (zondag of maandag), hoewel er talrijke gelegenheden bestaan die altijd geopend zijn en waar op elk moment van de dag iets gegeten kan worden.
Dranken
De wijn vormt een fundamenteel onderdeel van alle regionale keukens van Spanje. De Romeinen verspreidden de kunst van de wijnbouw die Spanje in één van de grootste wijn producerende landen hebben veranderd terwijl tegelijkertijd een gerechtvaardigde faam is verkregen door de kwaliteit van de wijn, die tegenwoordig onderhevig is aan strikte controles en die zeer gevarieerd is (wel zestig verschillende wijn producerende gebieden).
Hieronder bevindt zich de Riojawijn, die een vooraanstaande internationale plaats heeft verkregen dankzij het aroma en de volle smaak. Andere zeer gewaardeerde “appelations” zijn Ribera del Duero, Penedés en La Mancha die in de afgelopen jaren sterk vooruitgegaan zijn in kwaliteit. De vino de Jerez, de sherry, is een Andalusische wijn met een belangrijk internationaal prestige, vooral in Angelsaksische landen, die verschillende variëteiten kent (fino, manzanilla, amontillado, dulce en oloroso) die tegemoetkomen aan verschillende smaken.
De Spaanse cava of champagne-achtige mousserende wijn heeft als belangrijkste productiecentrum de Catalaanse Penedésstreek, hoewel de productie in de laatste jaren is uitgebreid naar andere streken zoals Castilië.
Het bier wordt tegenwoordig op grote schaal gedronken in Spanje, vooral als aperitief buiten de maaltijden om, ter begeleiding van de geliefde tapas in de cafés. Het Spaanse bier is licht van kleur en prettig van smaak, en wordt gewoonlijk zeer koud geserveerd.
De likeuren vertonen ook in Spanje een aantal noemenswaardige bijzonderheden. De brandy wordt voornamelijk in Andalusië geproduceerd, terwijl de brandewijnen en de “orujo” overal in het land geproduceerd worden, aanleiding gevend tot de beroemde “queimadas gallegas” of tot verschillende soorten (droge, van kruiden, van kersen of met honing gemaakt.) De anijslikeur, de met sleepruimen bereide “pacharán” uit Navarra, de vruchtenlikeuren en de Asturiaanse (appel)cider zijn de meest gewaardeerde soorten.